Po kilku pożarach i dewastacjach
Bazylika Archikatedralna świętych Apostołów Piotra i Pawła – katedra poznańska – to trójnawowa świątynia ulokowana w najstarszej części miasta, a więc na Ostrowie Tumskim. W 968 roku biskup Jordan został pierwszym polskim biskupem misyjnym z siedzibą w Poznaniu. Wkrótce po tych wydarzeniach rozpoczęto budowę przedromańskiej katedry o trzech nawach.
W 1038 roku
w wyniku najazdu Brzetysława I budynek świątyni uległ zniszczeniu. Doszło także do dewastacji grobowców Mieszka I i Bolesława Chrobrego. W czasach panowania Kazimierza Odnowiciela powstała romańska, dwuwieżowa bazylika z kamienia ciosanego. Została jednak zastąpiona w XIII wieku przez nową gotycka katedrę z ambitem.
Wiek XV to czas powstania wspaniałego i zachwycającego wieńca kaplic. Po kilku pożarach i dewastacjach, w XIX wieku katedrę poddano gruntownej renowacji według projektu Franciszka Morawskiego, próbując przywrócić jej gotycki charakter. Patronem katedry od początku był święty Piotr, ponieważ pierwsze biskupstwo w Polsce miało możliwość posiadania tego samego patrona, co siedziba papieża.
W 1821 roku
papież Pius VII podniósł katedrę do rangi archikatedry metropolitalnej, a także dodał drugiego patrona – świętego Pawła Apostoła. Rok 1962 przyniósł nadanie katedrze przez Jana XXIII tytułu bazyliki mniejszej.
Papież Jan Paweł II odwiedził Bazylikę Archikatedralną podczas pielgrzymki do Polski w roku 1983. Katedra poznańska to miejsce spoczynku niektórych władców z dynastii Piastów (Mieszka I, króla Bolesława Chrobrego, króla Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela, Przemysła I, króla Przemysła II) oraz biskupów i arcybiskupów poznańskich (biskupa Uriela Górki, biskupa Jana Lubrańskiego, abpa Antoniego Baraniaka, abpa Jerzego Stroby). W posadzce nawy głównej znajduje się napis informujący o pochowaniu w świątyni pierwszych władców z dynastii Piastów. W centralnej części tejże nawy odnalezione zostały dwa grobowce uważane za miejsce pochówku księcia Mieszka I i króla Bolesława Chrobrego. Wieniec kaplic otaczających katedrę to miejsce, gdzie znajdują się między innymi: cenne malowidła, płyty nagrobne, ołtarze, pomniki pochodzące z różnych okresów historycznych.
W podziemiach
katedry znajduje się rezerwat archeologiczny, do którego można się dostać z wieży północnej. Zobaczyć tam można fragmenty katedry preromańskiej i romańskiej, relikty grobowców pierwszych władców Polski, a także misę chrzcielną z X wieku, z której prawdopodobnie Mieszko I wraz z poddanymi przyjął chrzest. W drugiej krypcie umieszczone zostały unikaty odnalezione w czasie prac archeologicznych. Można się z niej przedostać do krypty grobowej arcybiskupów poznańskich.