Garbarka, Święta Góra

Góra Grabarka to święte miejsce prawosławia w Polsce. Znajduje się w Puszczy Mielnickiej, w południowej części Województwa Podlaskiego. Miejsce to, znane jako święte od stuleci, otoczone jest szczególną czcią. Początki chrześcijaństwa na tych terenach związane są z obrządkiem wschodnim i wpływem kultury rusko-bizantyjskiej. Na przełomie wieków XI i XII pobliski Mielnik i Drohiczyn były znaczącymi ośrodkami chrześcijaństwa wschodniego. Na Świętej Górze Grabarce stoi cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. We wschodniej tradycji święto Przemienienia Pańskiego czyli Spasa należy do cyklu dwunastu najważniejszych świąt roku i obchodzone jest szczególnie uroczyście. Prawdopodobnie kult ikony Spasa Izbawnika wpłynął na to, że miejscowa ludność obrała Spasa, za patrona cerkwi na Grabarce. Nieznane są najstarsze dzieje Świętej Góry. Jest jednak wiele przesłanek wskazujących na szczególny charakter tego miejsca od wielu wieków. Według legendy sanktuarium miało powstać tu już w XIII wieku, kiedy to na Górze Grabarce schowano przed Tatarami cudowną ikonę Spasa Izbawnika.

Cud na Świętej Górze
W 1710 roku Święta Góra zasłynęła z cudu, jaki miał miejsce podczas epidemii cholery, która dziesiątkowała ludność na terenie Podlasia. Legenda mówi, że w tym czasie zostało objawione pewnemu człowiekowi, iż uratować się można tylko na Świętej Górze Grabarka. Po przybyciu wiernych z Siemiatycz i ustawieniu tu krzyża nastąpił cud. Ludzie zaczęli zdrowieć i nikt już nie umarł. Na wieść o tym wydarzeniu przybywali na Świętą Górę ludzie z całej okolicy. Latem 1710 roku zebrało się w tym miejscu około 10 tysięcy ludzi. W tym samym roku, ocaleni wznieśli na Świętej Górze niedużą drewnianą kaplicę. Każdego roku 19 sierpnia przybywają tam tysiące pątników i odbywają się uroczystości Przemienienia. Po kilku latach przerwy nastąpiło na Świętej Górze Grabarce odrodzenie tradycji pielgrzymowania. W maju 1980 roku przybyli tu pierwsi pielgrzymi jako zorganizowana grupa. Od tego czasu, każdego roku, w maju, kilka tysięcy ludzi spotyka się na Świętej Górze. Obok cerkwi znajduje się ponad 7000 krzyży wotywnych i ciągle przybywają nowe ustawione przez pielgrzymującą ludność. Na Garbarce znajduje się jedyny w Polsce, żeński klasztor prawosławny pod wezwaniem Marty i Marii. Źródło bijące u podnóża Świętej Góry do dziś uważane jest za cudowne.