Kolędy i pastorałki należą do grupy pieśni ludowych, tematycznie związanych z Bożym Narodzeniem. Ich melodie oparte są najczęściej na rytmach tanecznych mazurków i krakowiaków. Wśród kolęd można też spotkać kołysanki i chorały. Najliczniejsze utwory pochodzą z XVII i XVIII wieku. „Akcja” kolęd rozgrywa się najczęściej w swojskim zimowym pejzażu, przedstawiając życie wsi i zwyczaje związane z Bożym Narodzeniem. Obok kolęd tych najbardziej znanych jak „Cicha Noc” czy „Wśród Nocnej Ciszy”, istnieje wiele pięknych śpiewanych tylko w niektórych regionach Polski. Należą do nich: „Idziemy tu idziemy”, „A wcora z wiecora” i „Dobrze ześ sie Jezu pod Giewontem zrodził”, śpiewane na Podhalu.
IDZIEMY TU IDZIEMY
Idziemy tu idziemy
Z betlejemskiej krainy
Sukomy tu schronienio
Dlo malućkiej Dzieciny
Przyjmijcie nos na kwile
Staniemy tu pod progiem
Zagrzejemy siy troske
Odeńdziemy wnet z Bogiem
Juz zornicka na niebie
Ogieneckiem blinkoli
Matka Bosko zmarźnięto
Panu Bogu siy zoli:
Zmorz w nózecki i rącki
Synocek mój malućki
Przypotrzcie siy ludziska
Jak siy trzęsie calućki
Cymze jo Go okryjem
Cymzez jo Go odziejem
A na polu ziąb duzy
Kanyz jo siy podziejem
Nie płac Panno Maryjo
Przylecom tu pastyrze
Dadzom co som bogaci
Uśmiejys siy im scyrze
A WCORA Z WIECORA
A wcora z wiecora
Kie my owiec strzegli
Ej, jako ci ptoskowie
Janieli przybiegli
Wesołom Nowine
Do uska septali
Ej, ze siy nom Jezusek
Narodził na holi
– Cheboj Stachu nie stój w sieni
– Co za jasność siy tu mieni.
– Cheboj Józku coz tam robis
Bóg siy zrodził cy nie widzis?
– Nic nie widze naski baco.
– Niek ci janieli wybocom
– Cheboj Jano nie stój w progu
Pokłonić siy Panu Bogu
– Kłaniom Ci siy Panie Boze
– Tak siy kłanioj jako mozes
– Cheboj mały juhasicku
– Kłaniom ci siy Jezusicku.
DOBRZE ZEŚ SIE JEZU POD GIEWONTEM ZRODZI?
Dobrze ześ sie Jezu pod Giewontem zrodził
Bedzies w biołyk portkak i w cuzecce chodził
I mioł na mój dusik z piórkiem kapelusik
Hej kolęda, kolęda !
A kie se podrośnies Jezusicku słodki
Pokozemy Tobie ka rosnom siarotki
I biołe leluje, ka oreł króluje
Hej kolęda, kolęda !
Słowa i muzyka kolęd przekazywane są w tradycji góralskiej i od wielu pokoleń, ich autorzy są nieznani.