Kto i w jaki sposób zapali znicz olimpijski? Z pewnością będzie to wydarzenie widowiskowe i wzruszające!
Tradycja znicza
olimpijskiego na igrzyskach nowożytnych pojawiła się dopiero na Igrzyskach w Amsterdamie roku 1928. Od razu stał się on ważną częścią symboliki i ceremonii olimpijskich. Rozumiejąc, do jakiej rangi urósł znicz, organizatorzy postanowili jeszcze bardziej rozbudować ceremonie z nim związane. Tak, więc na Igrzyskach w Berlinie w roku 1936 pojawił się już prawdziwy „święty ogień”, przyniesiony z Olimpii przez sztafetę, której trasa biegła przez Grecję, Bułgarię, Jugosławię, Węgry, Austrię, Czechosłowację oraz Niemcy.
Od tamtego czasu, na kilkadziesiąt dni przed rozpoczęciem Igrzysk (zależy od długości trasy sztafety) w ruinach świątyni Hery w świętym gaju w Olimpii, grecka aktorka w asyście szesnastu młodych Greczynek zapala pochodnię za pomocą wklęsłego zwierciadła. Następnie ogień przebywa różne szlaki, aby dotrzeć na stadion olimpijski. Wędruje drogą: lądową, morską, powietrzną, a nawet przesyłany jest za pomocą lasera. Działo się tak na przykład w 1976 roku, kiedy za pomocą satelity „Intelsat”, w ciągu zaledwie pół sekundy, ogień trafił z Aten do Ottawy.
Trasa sztafety
Przed Igrzyskami
w Atenach 2004 ogień olimpijski został rozniecony 25 marca, a sześć dni później pojawił się w Atenach, gdzie został przekazany delegacji australijskiej, która przetransportowała go do Sydney. Stamtąd wyrusza tradycyjna sztafeta, która zanim dotrze do Grecji 13 sierpnia, pokona jeszcze trasę o długości ponad 78 tysięcy kilometrów. Ogień olimpijski odwiedził aż 27 państw na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy. Na trasie sztafety znalazły się – Sydney, Melbourne, Tokio, Seul, Pekin, Delhi, Kair, Kapsztad, Rio de Janeiro, Meksyk, Los Angeles, St Louis, Atlanta, Nowy Jork, Montreal, Antwerpia, Bruksela, Amsterdam, Genewa, Lozanna, Paryż, Londyn, Barcelona, Rzym, Monachium, Berlin, Sztokholm, Helsinki, Moskwa, Kijów, Stambuł, Sofia i Nikozja – pierwszy raz w historii odwiedzając wszystkie miasta, w których odbywały się kiedyś Igrzyska Olimpijskie.
Poza granicami Grecji w sztafecie bierze udział około 3600 osób (między innymi dziesięcioro Polaków: Maciej Kurzajewski, Marcin Daniec, Artur Żmijewski, Marcin Meller, Danuta Stenka, Kayah, Małgorzata Foremniak, Andrzej Piaseczny, Jacek Wszoła i Zdzisław Hoffmann). Do transportu ognia zostały wykorzystane: samoloty i statki, a nawet słonie i wielbłądy. 9 lipca (tj. jutro) ogień dotrze do Grecji gdzie na trasie ma 174 miasta i punkty archeologiczne, zanim 13 sierpnia dotrze do Aten, gdzie zapłonie znicz XXVIII olimpiady.
Cathy Freeman zapala znicz olimpijski
Zapalenie znicza
jest momentem bardzo podniosłym i ekscytującym, jest też najbardziej podniosłą chwilą w czasie inauguracji Igrzysk. Zaszczyt zapalenia znicza przysługuje zasłużonemu, wybitnemu sportowcowi lub zawodnikowi symbolizującego swoją osobą jakąś ideę. W Helsinkach w 1952 roku zapalono aż dwa znicze jeden na stadionie zapalił legendarny Pavo Nurmi, drugi, na wieży maratońskiej Hannes Kolehmainen. W Meksyku na Igrzyskach XIX olimpiady po raz pierwszy w historii znicz zapaliła kobieta – Enriqueta Brasilio. Natomiast wyrazem protestu przeciw wojnie było zapalenie znicza przez urodzonego 6 sierpnia 1945 roku w Hiroszimie Yoshinori Sakai na igrzyskach Tokio w 1964 roku. W Montrealu, w 1976 r. znicz ustawiony pośrodku stadionu zapaliło dwoje młodych Kanadyjczyków: 16-letnia Sandra Henderson z Toronto i 15-letni Stephena Prefontaine z Quebeku, symbolizując tym samym jedność anglo-francuskiej etnicznie Kanady.
W Moskwie podczas Igrzysk XXII Olimpiady w 1980 r. Siergiej Bielów wbiegł na koronę stadionu po kładce ułożonej przez „żywą trybunę”. W Barcelonie w 1992 roku znicz zapalił Antonio Rebollo, niepełnosprawny sportowiec, strzelając z łuku zapaloną strzałę. Piękne widowisko stworzyli organizatorzy Igrzysk w Sydney, w 2000 roku. Znicz wynurzający się z wody zapaliła Aborygenka Cathy Freeman.
Jeszcze nie
wiadomo, kto zapali znicz w tym roku. Najpoważniejszym kandydatem we wspomnianych wyżej Atenach był Theodoros Zagorakis – kapitan drużyny narodowej Grecji lub cała drużyna (łącznie z trenerem Otto Rehhagelem), która zdobyła złoty medal na Euro 2004. Wcześniej rolę tę miał otrzymać Pyrros Dimas – słynny sztangista. Przypadła mu jednak wtedy rola chorążego greckiej ekipy. Innymi kandydatami do zapalenia znicza byli… lekkoatleta Kostas Kenteris oraz muzyk i kompozytor Mikis Theodorakis.