Dobro kultury
W 100-letnią rocznicę założenia Cmentarza Jeżyckiego (1905 – 2005), przygotowując uroczystości związane z jej obchodami, odczuliśmy potrzebę głębokiej refleksji nad wszystkim, co związane jest z naszym przemijaniem, utratą często drogich, bliskich osób; zastanawiamy się, co szczególnie ważnego wnieśli w nasze życie, czym budowali nasze spojrzenie na świat.
Myślimy też o tych, którzy w życie całej naszej społeczności potrafili wnieść szczególnie cenne wartości – pamięć o nich i troska o to, by dzieła ich trwały i przynosiły coraz to nowe owoce jest naszą powinnością. Pamięć o wszystkich którzy żyli przed nami, a w wypadku wielkich postaci historii kultywowanie ich dokonań i utrwalanie w świadomości, szczególnie młodych pokoleń, należy do naszych obowiązków. Jednym z elementów służących temu celowi jest troska o cmentarze, o wszystkie ślady historii na nich, o zachowanie i zabezpieczenie ich przed utratą. A więc nie dopuszczanie do dewastacji cmentarzy, do ruiny powodowanej upływającym czasem, do zacierania znaków i wszelkiego rodzaju przekazów znajdujących się na tych obiektach jest powinnością nas wszystkich.
Zabytkowy Cmentarz Jeżycki należy do niezwykle ważnych i cennych obiektów w Poznaniu – ze względu na wartości historyczne, kulturowe i artystyczne otrzymał status obiektu zabytkowego i mocą decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków, wydanej 9 lutego 1984 roku wpisany został do państwowego rejestru zabytków jako dobro kultury. Podstawą takiego uznania było pełne rozpoznanie cmentarza i jego naukowa inwentaryzacja, której efektem są karty ewidencyjne grobów, powstałe w 1983 i 1993 roku. Tak więc wartości historyczne i artystyczne całej struktury parkowo-przestrzennej cmentarza, jak i poszczególnych jej elementów zyskały uznanie i wysoką ocenę merytoryczną.
Status obiektu zabytkowego zapewnił cmentarzowi warunki jego trwałego zachowania, co wobec planów przekształceniowych jakie pojawiły się w latach 60-ych XX w. ( cmentarz, wraz z innymi poznańskimi nekropoliami miał być przeobrażony w obiekt zieleni publicznej ), stało się niezwykle istotnym momentem w jego dziejach. Od tego czasu objęty został ochroną konserwatorską, zapewniającą mu uruchomienie wszelkich środków prawnych dla realizacji zadań z tym związanych. Obowiązujące stały się też regulacje prawne dotyczące decyzji zarządców cmentarza oraz właścicieli grobów, wszelkie bowiem prace na cmentarzu, a szczególnie przy zabytkowych nagrobkach i pomnikach wymagają uzyskania zezwolenia konserwatorskiego.
Cmentarz znajduje się w zarządzie powołanej w 1981 roku parafii p.w. Chrystusa Dobrego Pasterza, której proboszcz, ks. Kanonik Zbigniew Sujkowski jest jednocześnie jego głównym administratorem, kierownikiem zaś Tomasz Fiszer, pełniący tą funkcję od 10 lat. Ogrom prac i troska o tak szczególnie ważny dla miasta i Jeżyc obiekt zrodził inicjatywę powołania ciała kolegialnego, które wspierałoby działalność zarządu cmentarza i sprawowałoby w miarę kompetentnie stałą opiekę nad nim. Tak powstało Stowarzyszenie Opieki nad Zabytkowym Cmentarzem Jeżyckim, zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 7 października 2002 roku. Ogromnym wysiłkiem Stowarzyszenia Zarządu odrestaurowany został już, stojący na cmentarzu od 1932 roku Pomnik Wdzięczności wraz z obiegającym go pierścieniem oraz z funduszy miasta wyłożona została kostką granitową nawierzchnia placu wiodącego od bramy cmentarnej do pomnika. Wykonana została też konserwacja cennych nagrobków: sarkofagu Blanche Furuhjelm z okresu międzywojennego i monumentu na grobie Ignacego Mackiewicza z 1912 roku.
Na cmentarzu spoczywa wielu wybitnych, zasłużonych dla Poznania i Wielkopolski ludzi. Są wśród nich uczestnicy czynów niepodległościowych i męczennicy systemów totalitarnych, oficerowie Wojska Polskiego, księża, siostry elżbietanki, lekarze, naukowcy, inżynierowie, architekci, prawnicy, literaci, artyści.
Dzieje cmentarza w postaci szkicu historycznego i zarysu opisu obiektu zawiera publikacja*, wydana przez Stowarzyszenie Opieki nad Zabytkowym Cmentarzem Jeżyckim dla uczczenia jubileuszu jego 100 – lecia. Do niej odsyłamy wszystkich zainteresowanych losami cmentarza, osobami pochowanymi tutaj oraz postaciami współtworzącymi artystyczny obraz tej cennej nekropolii.
*Zabytkowy Cmentarz Jeżycki 1905 – 2005, pod red. Aleksandry Węckiej, 2005.
Przeczytaj też Sentencje nagrobne Literatura dotycząca Cmentarza Jeżyckiego
Obecnie kremacja jako forma pochówku zyskuje na popularności. Trend ten ma to kilka przyczyn. Kremacja…
Kremacja jest coraz częściej praktykowanym sposobem pochówku, obok tradycyjnego pogrzebu. Spopielenie może nastąpić wyłącznie po…
Coraz większa świadomość na temat tego, jak działa nasze środowisko i czego potrzebuje, pozwala na…
Kiedy stajemy przed koniecznością pochówku naszych bliskich lub rozważając swój własny pochówek w przyszłości, niejednokrotnie…
Od czego zacząć planowanie ślubu? Planowanie ślubu warto zacząć od wyznaczenia daty oraz budżetu. Kwotę,…
Rozmawiamy ze św. Bernardem z Clairvaux, opatem cysterskiego klasztoru w Clairvaux, wpływowym teologiem XII wieku…